Bouillon, ui, honing… Helpen deze winterremedies echt?

Je hoort wel vaker dat je ziek kan worden door in de kou of tocht te staan. Maar klopt dit wel? Niet rechtstreeks. Alleen een besmetting met een virus of bacterie kan je winterziek maken. De koude temperaturen maken je dus niet ziek maar kunnen wel tijdelijk je weerstand verlagen. Daarom is het slim om je warm te kleden als je op winterse dagen naar buiten gaat. We raden ook af om met nat haar naar buiten te gaan tijdens de koude maanden. Ook al kan je erop zich geen verkoudheid door krijgen, je lichaamstemperatuur zal verlagen wat je dus vatbaarder maakt.  

Glühwein tegen de kou?  

Men zegt vaak dat alcohol je opwarmt, maar is een glühwein of een pintje in de bijtende kou op de kerstmarkt wel een goed idee? Je voelt je misschien wel warm worden bij het drinken maar ondertussen koelt je lichaam af omdat alcohol de bloedvaten verwijdt en net daardoor verlies je sneller warmte. Je zal dit misschien niet merken na het drinken van ééntje, maar let vooral op voor dat ééntje te veel.  

Kippensoep to the rescue 

Maakt jouw grootmoeder ook altijd kippensoep als je snipverkouden bent? Of heb je toch al gehoord dat kippenbouillon een wondermiddel is dat generatie op generatie wordt toegepast? Uit labonderzoek blijkt dat kippenbouillon stoffen bevat die ontstekingsremmend werken. Maar of die effectief zijn tegen verkoudheids- en griepvirussen werd nog nooit uitgetest op mensen.  Wat wel vaststaat: kippensoep is voedzaam en hydraterend. Een wondermiddel is het dus niet, maar kippensoep verdient wel het label van verzachtende klassieker.  

Kan je door vitamine C-supplementen te slikken een infectie vermijden?  

Vitamine C is essentieel om een goede algemene gezondheid te behouden. Toch zijn er momenteel geen wetenschappelijke bewijzen voor een gunstig effect van vitamine C bij verkoudheden en andere aandoeningen. Bovendien kan overmatige inname spijsverteringsproblemen (zoals diarree) veroorzaken.  

Een ui naast je bed tegen verkoudheid?  

Het idee om een halve rauwe ui naast je bed te leggen als je griep hebt of verkouden bent, is een huismiddeltje dat al eeuwenlang meegaat. Wanneer je een ui doorsnijdt komt er een bepaalde stof vrij, syn-propaanthial-S-oxide, dat je ogen en neus irriteert waardoor je gaat tranen en een looppneus krijgt. Dat heb je wellicht zelf al ondervonden bij het pellen of snijden van een ui. Sommige mensen geloven ook dat deze dampen de slijmen losmaken in je sinussen waardoor je vrijer kunt ademen. Misschien zal je tijdelijk verlichting ervaren, maar genezen doe je er niet door!  Uien bevatten wel antioxidanten die je weerstand ondersteunen maar dan moet je de uien opeten en niet naast je bed leggen.  

Warme melk met honing tegen keelpijn en verkoudheid?  

Warme melk met honing kan inderdaad verlichting bieden bij keelpijn en verkoudheid maar het is evenmin een geneesmiddel. Warme melk ontspant de spieren in de keel en kan tijdelijk de pijn verlichten. Honing zorgt voor een beschermend laagje op het slijmvlies. Dat vermindert irritatie en kan hoestprikkels onderdrukken. Bovendien bevat honing enzymen die de productie van waterstofperoxide (een natuurlijk antibacterieel middel) stimuleren. Honing bevat ook flavonoïden en fenolzuren die ontstekingsremmend werken en het immuunsysteem ondersteunen.  Het is wel zo dat de honingenzymen bij te hoge temperaturen beginnen af te breken.  Daarom is het belangrijk om je melk voldoende te laten afkoelen vooraleer je de honing toevoegt. Voor warme dranken ligt de drinktemperatuur doorgaans rond 50-60 graden Celsius, maar je kunt beter iets langer wachten, tot de melk is afgekoeld tot rond de 40-45 graden Celsius.   

Is sporten als je een verkoudheid hebt, slecht? 

Dit is een mythe. Lichte beweging kan juist helpen om je immuunsysteem te stimuleren. Maar als je koorts hebt of je echt miserabel voelt is het uiteraard beter om te rusten.  

Beschermt een vetlaagje tegen de kou? 

Net zoals ijsberen en zeehonden hun dikke vetlaag gebruiken om warm te blijven in ijskoude omstandigheden, hebben wij baat bij een beetje lichaamsvet. Het werkt als natuurlijke isolatie, houdt lichaamswarmte vast en beschermt tegen de snijdende wind.  Maar zoals bij veel dingen in het leven, is ook hier balans essentieel. Wanneer die vetlaag te dik wordt kunnen er gezondheidsnadelen opduiken.  
 
Onze tip? Laat je niet verleiden door wintermythes. De beste verdediging tegen winterkwalen?  
Laat je vaccineren tegen griep, COVID, pneumokokken en RSV  als jij (of je kindje) tot een risicogroep behoort.  
Vermijd drukke zorglocaties (zoals wachtzalen, de apotheek, het openbaar vervoer, …) tijdens de piekuren. 
Ventileer regelmatig, ook in de winter.   
Kies voor goede hygiëne, gezonde voeding, voldoende slaap en een warme kledij.  
 
Toch winterziek? 

• Drink veel water. 
• Rust en slaap voldoende. 
• Eet gezond en evenwichtig met voldoende groenten en fruit.  
• Vermijd zoveel mogelijk sociale contacten om anderen niet te besmetten, draag een mondmasker als je toch op een drukke plaats moet zijn.  
• Last van koorts spier- en hoofdpijn? Kies voor paracetamol.  
• Raadpleeg je apotheker bij twijfel, hij/zij staat klaar met advies en producten die écht helpen. 
  Contacteer je huisarts bij aanhoudende hoge koorts!